Vanuatu i ka kërkuar këtë të hënë Gjykatës së Lartë të Kombeve të Bashkuara që të njohë dëmin e shkaktuar nga ndryshimi i klimës në vendin e saj, mbi detyrimin ligjor të vendeve për ta luftuar atë dhe për të trajtuar pasojat e tyre që kontribuojnë në ngrohjen globale.
Vanuatu, një nga shtet e vogla ishullore që ka udhëhequr përpjekjet për të detyruar Gjykatën Botërore të japë një opinion këshillues, ishte i pari nga më shumë se 100 shtete dhe organizata ndërkombëtare që dha pikëpamjet e tij gjatë dy javëve të procedurave.
"Ne e gjejmë veten në vijën e parë të një krize që nuk e krijuam, një krizë që kërcënon vetë ekzistencën tonë," i tha gjykatës Ralph Regenvanu, i dërguari i posaçëm i Vanuatu për ndryshimet klimatike dhe mjedisin.
Regenvanu tha se kishte nevojë urgjente për një reagim ndaj ndryshimit të klimës që ishte i rrënjosur në ligjin ndërkombëtar dhe jo në politikë.
"Ne i kërkojmë gjykatës të pranojë se sjellja që tashmë i ka shkaktuar dëm të madh popullit tim dhe shumë të tjerëve është e paligjshme, se ajo duhet të pushojë dhe se pasojat e saj duhet të riparohen," tha ai.
Seancat filluan një javë pasi vendet në zhvillim e dënuan dhe e cilësuan si të pamjaftueshëm rezultatin e samitit COP29, ku vendet më të pasura ranë dakord të sigurojnë 300 miliardë dollarë financim vjetor për klimën deri në vitin 2035 për të ndihmuar vendet më të varfëra që të përballen me ndryshimet klimatike.
Teksa, opinionet këshillimore nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ose Gjykata Botërore nuk janë të detyrueshme, ato janë juridikisht dhe politikisht të rëndësishme. Ekspertët thonë se opinioni përfundimtar i gjykatës për ndryshimin e klimës ndoshta do të citohet në paditë e drejtuara nga ndryshimet klimatike në gjykata nga Evropa në Amerikën Latine dhe më gjerë.
Në ditën e parë të seancave, gjykata dëgjoi edhe Arabinë Saudite, e cila i kërkoi që të ishte e kujdesshme në opinionin e saj ligjor, duke argumentuar se traktatet e Kombeve të Bashkuara për ndryshimin e klimës tashmë kanë dhënë një përgjigje të plotë për atë shtetet duhet të bëjnë.
"Të imponosh çdo detyrim ose pasojë që shkon përtej ose bie ndesh me ato të përfshira në regjimin e traktatit të specializuar për ndryshimet klimatike do të rrezikonte të minonte integritetin e këtij regjimi dhe të dëmtonte përparimin”, tha Princi Jalawi Turki al Saud në emër të qeverisë saudite.
Arabia Saudite është eksportuesi më i madh në botë i naftës së papërpunuar, një lëndë djegëse fosile që nxit rritjen e gazit serrë. Më herët, të hënën Gjermania argumentoi gjithashtu se detyrimet e shteteve në lidhje me ndryshimet klimatike ishin vendosur në marrëveshjen e Parisit për klimën.
Përveç shteteve të vogla ishullore dhe vendeve të shumta perëndimore dhe në zhvillim, gjykata do të dëgjojë gjithashtu dy emetuesit kryesorë të gazrave serrë në botë, Shtetet e Bashkuara dhe Kina. Grupi prodhues i naftës OPEC do të japë gjithashtu pikëpamjet e tij. Seancat do të vazhdojnë deri më 13 dhjetor, ndërsa mendimi i gjykatës pritet të jepet në vitin 2025.
Sondazh
Lexo gjithashtu
